Postępowanie przed sądem polubownym w sporach z ubezpieczycielem jest coraz częściej wybieraną formą rozstrzygania konfliktów w Polsce. W niniejszym artykule omówimy, czym jest sąd polubowny, jakie są jego zalety i wady oraz jak przebiega postępowanie w sprawach związanych z ubezpieczeniami. Przedstawimy również praktyczne wskazówki dla osób, które rozważają skorzystanie z tej formy rozstrzygania sporów.

Czym jest sąd polubowny?

Sąd polubowny, znany również jako arbitraż, to alternatywna metoda rozstrzygania sporów, która pozwala stronom na uniknięcie tradycyjnego postępowania sądowego. W Polsce sądy polubowne działają na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o sądach polubownych. W postępowaniu przed sądem polubownym strony mogą samodzielnie wybrać arbitrów, którzy będą rozstrzygać ich spór, co pozwala na większą elastyczność i dostosowanie procesu do specyfiki danego konfliktu.

W kontekście sporów z ubezpieczycielem, sąd polubowny może być szczególnie atrakcyjną opcją, ponieważ pozwala na szybsze i mniej formalne rozstrzygnięcie sprawy. Warto jednak pamiętać, że decyzje sądu polubownego mają moc prawną i są wiążące dla obu stron, co oznacza, że nie można ich łatwo zignorować czy podważyć.

Zalety i wady postępowania przed sądem polubownym

Postępowanie przed sądem polubownym ma wiele zalet, które przyciągają strony do wyboru tej formy rozstrzygania sporów. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:

• Szybkość: Postępowanie przed sądem polubownym zazwyczaj trwa krócej niż tradycyjne postępowanie sądowe. Arbitrzy mogą szybciej wyznaczyć terminy rozpraw i wydawać decyzje, co pozwala na szybsze zakończenie sporu.
• Elastyczność: Strony mają większą kontrolę nad procesem, mogą samodzielnie wybrać arbitrów oraz ustalić zasady postępowania. Dzięki temu postępowanie może być bardziej dostosowane do specyfiki danego sporu.
• Poufność: Postępowanie przed sądem polubownym jest zazwyczaj poufne, co oznacza, że informacje dotyczące sporu nie są publicznie dostępne. Dla wielu stron jest to istotna zaleta, zwłaszcza w przypadku sporów o delikatnym charakterze.
• Specjalizacja: Arbitrzy często są ekspertami w danej dziedzinie, co pozwala na bardziej kompetentne i merytoryczne rozstrzygnięcie sporu.

Jednak postępowanie przed sądem polubownym ma również swoje wady, które warto wziąć pod uwagę:

• Koszty: Choć postępowanie przed sądem polubownym może być szybsze, to jednak może być również kosztowne. Strony muszą pokryć wynagrodzenie arbitrów oraz koszty administracyjne związane z postępowaniem.
• Brak możliwości odwołania: Decyzje sądu polubownego są ostateczne i wiążące, co oznacza, że nie ma możliwości ich zaskarżenia w tradycyjnym sądzie. Dla niektórych stron może to być istotna wada, zwłaszcza jeśli uważają, że decyzja była niesprawiedliwa.
• Ograniczona egzekwowalność: Choć decyzje sądu polubownego mają moc prawną, ich egzekwowanie może być trudniejsze niż w przypadku wyroków sądów powszechnych. W niektórych przypadkach konieczne może być uzyskanie klauzuli wykonalności od sądu powszechnego.

Przebieg postępowania przed sądem polubownym w sporach z ubezpieczycielem

Postępowanie przed sądem polubownym w sporach z ubezpieczycielem rozpoczyna się od zawarcia umowy o arbitraż, w której strony zgadzają się na rozstrzyganie sporu przez sąd polubowny. Umowa ta może być zawarta zarówno przed powstaniem sporu, jak i po jego zaistnieniu. W przypadku sporów z ubezpieczycielem, umowa o arbitraż często jest zawierana w ramach ogólnych warunków ubezpieczenia.

Po zawarciu umowy o arbitraż, strony wybierają arbitrów, którzy będą rozstrzygać spór. Arbitrzy mogą być wybrani przez strony wspólnie lub każda ze stron może wybrać swojego arbitra, a następnie wybrani arbitrzy wybierają przewodniczącego składu arbitrażowego. Wybór arbitrów jest kluczowy, ponieważ to oni będą decydować o wyniku sporu.

Po wybraniu arbitrów, strony przedstawiają swoje stanowiska oraz dowody na poparcie swoich roszczeń. Postępowanie przed sądem polubownym jest mniej formalne niż tradycyjne postępowanie sądowe, co pozwala na większą elastyczność w prezentowaniu dowodów i argumentów. Arbitrzy mogą również przeprowadzać przesłuchania świadków oraz biegłych, jeśli uznają to za konieczne.

Po zakończeniu postępowania dowodowego, arbitrzy wydają decyzję, która jest wiążąca dla obu stron. Decyzja ta może obejmować zarówno zasądzenie określonej kwoty odszkodowania, jak i inne środki, takie jak nakazanie ubezpieczycielowi wykonania określonych działań. Warto zaznaczyć, że decyzje sądu polubownego są ostateczne i nie podlegają zaskarżeniu, co oznacza, że strony muszą się do nich dostosować.

W przypadku, gdy jedna ze stron nie wykonuje decyzji sądu polubownego, druga strona może zwrócić się do sądu powszechnego o nadanie decyzji klauzuli wykonalności. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności, decyzja sądu polubownego staje się egzekwowalna na równi z wyrokiem sądu powszechnego.

Podsumowując, postępowanie przed sądem polubownym w sporach z ubezpieczycielem może być atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnego postępowania sądowego. Szybkość, elastyczność i poufność to główne zalety tej formy rozstrzygania sporów. Jednak warto również pamiętać o potencjalnych wadach, takich jak koszty oraz brak możliwości odwołania. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z sądu polubownego, warto dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw oraz skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w arbitrażu.