Prawa człowieka są fundamentalnymi prawami i wolnościami przysługującymi każdemu człowiekowi z racji jego godności i równości. Oto kilka podstawowych praw i wolności, które są uznawane w międzynarodowych instrumentach praw człowieka:
- Prawo do życia i bezpieczeństwa: Każda osoba ma prawo do życia i ochrony przed torturą, okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem lub karą.
- Wolność wyrażania opinii: Każda osoba ma prawo do swobody wyrażania swoich przekonań, poglądów i opinii, zarówno wypowiadając się publicznie, jak i korzystając z mediów.
- Prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania: Każda osoba ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania, włączając w to prawo do zmiany wyznania lub przekonań oraz do praktykowania religii indywidualnie lub wspólnie z innymi.
- Równość przed prawem: Każda osoba ma prawo do równego traktowania przed prawem, bez żadnej formy dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne, religię, orientację seksualną, niepełnosprawność itp.
- Prawo do prywatności: Każda osoba ma prawo do ochrony swojej prywatności, rodziny, mieszkania i korespondencji przed nieuprawnionym ingerowaniem.
- Prawo do uczestnictwa politycznego: Każda osoba ma prawo do uczestnictwa w życiu politycznym swojego kraju, w tym do głosowania i ubiegania się o urząd publiczny.
- Prawo do edukacji: Każda osoba ma prawo do edukacji bez dyskryminacji, dostępu do podstawowego i średniego wykształcenia, rozwijania umiejętności zawodowych i kontynuowania nauki na poziomie wyższym.
- Prawo do pracy i sprawiedliwych warunków pracy: Każda osoba ma prawo do pracy w sprawiedliwych i korzystnych warunkach, do uczciwego wynagrodzenia, odmowy pracy przymusowej oraz do stowarzyszania się w związkach zawodowych.
- Prawo do opieki zdrowotnej: Każda osoba ma prawo do korzystania z opieki zdrowotnej i do dostępu do niej, w tym do podstawowej opieki zdrowotnej, leczenia, profilaktyki i rehabilitacji.
- Prawo do sprawiedliwego procesu: Każda osoba ma prawo do uczciwego i niezawisłego procesu sądowego, prawa do obrony, przesłuchania świadków, dostępu do dowodów i prawo do skutecznego środka odwoławczego.
Te prawa i wolności stanowią tylko niektóre z podstawowych praw człowieka. Są one uznawane na szczeblu międzynarodowym i są chronione przez różne instrumenty prawa międzynarodowego, takie jak Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych.
